Ցանկացած դրամատիկական ստեղծագործություն միշտ գրվում է` ունենալով բեմադրվելու հեռանկարը: Պիեսն ընթերցելիս անգամ այն արդեն հայտնվում է ընթերցողի աչքի առջև, և յուրաքանչյուր ընթերցող էլ պիեսի հերիոսներին և սյուժեն պատկերացնում է յուրովի: Բեմի վրա նա արդեն կարող է տեսնել բոլորովին այլ կերպարներ ու պատմություն. դա կարող է հաճելիորեն զարմացնել նրան կամ ընդհակառակը: Հայ և համաշխարհային թատրոնի պատմության մեջ քիչ չեն այն դեպքերը, երբ պիեսի բեմադրությունը տապալվել է: Մինչդեռ հրաշալի խաղը կարող է հավերժացնել գրական ստեղծագործությունը կամ էլ հանդիսատեսի հիշողության մեջ գրական կերպարին հավերժացնել այդ դերասանի խաղով:
Հայ բեմի մեծ վարպետ Վահրամ Փափազյանի խաղը Շեքսպիրի ստեղծագործություններում շատերն են հիշում, թեև նրա խաղը չեն էլ տեսել, բայց ասում են` իսկապես անկրկնելի էր Օթելլոն նրա կատարմամբ ։ Եվ արդեն դարից ավելի, թեկուզ հիշողությունների մեջ, նա մնում է իր բարձունքում: Ցավոք ոչ միշտ են պահպանվում թատերական բեմադրությունների տեսագրությունները, և դրանց մասին տեղեկանում ենք միայն թատերագետների ու ականատեսների գրառումներից:
Այսօր մենք ունենք հնարավորություն դիտելու այդ ներկայացումները` նոր դերասանական խաղով, նոր մատուցմամբ ու ռեժիսորական աշխատանքով: Իսկ գեղարվեստական ստեղծագործությունների էկրանավորված տարբերակների անգամ առաջին նմուշները տեխնիկական լուրջ նվաճումների շնորհիվ կարող են հավերժ պահպանել իրենց գոյությունը:
Գրական երկը, բեմադրությունը և էկրանավորումը, սրանք թեև նույն նյութն են ներկայացնում, սակայն կարող են միանգամայն այլ կերպ ազդել ու հուզել դիտողին կամ ընթերցողին, կարող են սիրվել առավել կամ պակաս չափով: Նրանցից մեկը կարող է ավելի հաջողված լինել` պայմանավորված ամենատարբեր հանգամանքներով: Տարածված կարծիք կա, որ գրքի էկրանացումը երբեք չի կարող գերազացել իր տպագիր օրիգինալին: Սակայն կան այնպիսի ֆիլմեր, որտեղ սյուժեի, հերոսների և ընդհանուր մթնոլորտի տեղափոխումը գրքի էջերից դեպի մեծ էկրան միայն դրական է անդրադառնում ստեղծագործության որակի վրա՝ էլ ավելի ընդգծելով վառ կերպարները, անսպասելի շրջադարձերը և այլն: Այստեղ բնականաբար մեծ դեր են խաղում ռեժիսորական լավ աշխատանքը, դերասանների բնական խաղը, երաժշտական ձևավորումը և այլն:
Դժվար է գիրքն ընթերցելուց, այն յուրովի վերապրելուց հետո դիտել այն տարբերակը, որը մատուցում են դերասանները և ռեժիսորները: Դրանք գրեթե միշտ տարբերվում են մեր ՙտեսած՚ ու ՙզգացած՚ աշխարհից, իսկ երբեմն էլ մինչև անճանաչելիության փոփոխված են լինում:
Բնական է և պետք է ընդունել, որ եթե թատերական պիեսը կարող է նույնությամբ բեմադրվել, ապա ֆիլմը չի կարող ճշգրիտ կերպով և ամեն մանրուքով արտացոլել գրքի ողջ բովանդակությունը: Դրանք համեմատելը շատ դժվար է: Կարող է լինել հրաշալի ֆիլմ, բայց երբ այն համեմատում ես այն գրքի հետ, որի հիման վրա է այն նկարահանված, ապա տեսնում ես, որ ֆիլմը չի կարող հասնել գրքի խորությանը և մակարդակին: Բայց միևնույն ժամանակ կինոն էլ կախարդական աշխարհ է և հրաշալի բաներ կան այնտեղ, որ բացակայում են գրքի մեջ:
Իսկ այստեղ կարող եք գտնել Շեքսպիրին և նրա գործերի բեմադրություններն ու էկրանավորումները.... սյուդա ....
http://aleksanyan.blogspot.com/2011/03/vs-vs_4446.html
Անգլիացիների հետ այնքան էլ չէ, հա՞.... լավ Անտոն Պավլովիչ Չեխովն ու մյուսները այստեղ են ձեզ սպասում ... պռաշու.....
http://aleksanyan.blogspot.com/2011/03/vs-vs_7801.html
Եվ ահա վերջապես, մերը, հայկականը...
http://aleksanyan.blogspot.com/2011/03/vs-vs_6470.html
Իսկ այստեղ կարող եք գտնել Շեքսպիրին և նրա գործերի բեմադրություններն ու էկրանավորումները.... սյուդա ....
http://aleksanyan.blogspot.com/2011/03/vs-vs_4446.html
Անգլիացիների հետ այնքան էլ չէ, հա՞.... լավ Անտոն Պավլովիչ Չեխովն ու մյուսները այստեղ են ձեզ սպասում ... պռաշու.....
http://aleksanyan.blogspot.com/2011/03/vs-vs_7801.html
Եվ ահա վերջապես, մերը, հայկականը...
http://aleksanyan.blogspot.com/2011/03/vs-vs_6470.html
ՎՍՅՈ... :)
0 Մեկնաբանություն: