Իհարկե այս ամենին կարելի է մի պատասխան տալ. Ախր սա հեքիաթ է: Ըհն, համաձայն եմ, հեքիաթ է, հեքիաթ որն արդեն մի քանի հարյուր տարեկան է, տարածված է եղել տասնյակ ժողովուրդների մեջ և մի քանի անգամ գրի է առնվել ու բազմից թարգմանվել անհատ հեղինակների կողմից: Եվ այս ողջ ընթացքում Կարմիր գլխարկի հեքիաթը ինչի միջով ասես որ չի անցել:
Սյուժեն տարածված էր միջին դարերում հատկապես Ֆրանսիայում և Իտալիայում: Իտալիայում Կարմիր գլխարկը տատիկին թարմ ձուկ էր տանում, Շվեյցարիայում` պանրի գլուխ, Ֆրանսիայի հարավում` կարկանդակ ու կարագ: Հեքիաթի ժողովրդական տարբերակներն աչքի էին ընկնում առանջնահատուկ դաժանությամբ, այստեղ գայլը տատիկին ոչ թե կուլ է տալիս, այլ մարմնից ուտելիք է պատրաստում, իսկ արյունից ըմպպելիք և երբ Կարմիր գլխարկը գալիս է տուն, գայլն նրան հյուրասիրում է իր իսկ տատիկով: տատիկի կատուն փորձում է նախազգուշացնել Կարմիր գլխարկին, բայց գայլը փայտե կոշիկները նետում է նրա գլխին և կատուն տեղում սատկում է: Իսկական սարսափ ֆիլմ, որին էլ էրոտիկան է հաջորդում: Գայլը առաջարկում է Կարմիր Գլխարկին հանել հագուստները, նետել խարույկի մեջ: Աղջիկն այդպես էլ անում է և մերկ պառկում գայլի կողքին: Կարմիր Գլխարկը իր ավանդական հարցերից մի երկուսն է հասցնում տալ, երբ Գայլն ուտում է նրան: Այսպես էլ վերջանում է ժողովրդական տարբերակների մեծ մասը:
Բարեբախտաբար հետո հեքիաթը մշակման ենթարկեց Շառլ Պերրոն, կրճատեց կատվին սատկացնելու դրվագը և ամենակարևորը. Կարմիր Գլխարկին դարձրեց իսկական Կարմիր Գլխարկ, գլխարկը կամ կապյուշոնը հենց Պերրոյի կողմից ավելացվեցին, և պետք է ասել` ոչ առանց ենթատեքստի, սա իսկապես ընդունված կանոնների խախտում էր: Նախ կապյուշոն կրելու իրավունք ունեին միայն տղամարդիկ, երկրորդ` կապյուշոնը թավշյա էր, իսկ թավիշից հագուստ կամ գլխարկ կրել կարող էին միայն բարձրաշխարհիկ մարդիկ, ինչպես և ընտրել կարմիր գույնը. Հասարակ քաղաքացիները իրավունք ունեին իրենց հագուստը կարել միայն շագանակագույն կամ երկնագույն կտորներից, այնպես որ Կարմիր Գլխարկն իսկական իրավախախտ էր: Հեքիաթի բարոյախոսության մեջ էլ նշվում էր, որ Կարմիր Գլխարկի մեղքն այն էր, որ նա չլսեց մայրիկին ու շեղվեց ճանապարհից, իսկ երիտասարդ աղջիկները երբեք չպետք է ենթարկվեն գայթակղությունների: Հեքիաթի այս տարբերակը հրատարակվեց 1697թվականին:
Գրիմ եղբայրներն էլ բարի ավարտ հորինեցին հեքիաթի համար` ավելացնելով փայտահատների կերպարները, ովքեր փրկում են տատիկին ու աղջկան: Գրիմ եղբայրները վերացրին նաև բոլոր սեքսուալ ենթատեքստերը: Հետագայում էլ Կարմիր գլխարկին տարբեր փոքրիկ փոփոխությունների ենթարկեցին, նկարաանեցին բազմաթիվ ֆիլմերում ու մուլտֆիլմերում, որտեղ դասական սյուժեի մեջ մեկ հայտնվում է պիոներ Պետյան ու փրկում աղջկան ու տատիկին, մեկ Կարմիր Գլխարկն էր Գայլին փրկում փայտահատներից, կամ էլ ամբողջությամբ վերածվում է թրիլլերի ու գոթական սարսափելի պատմության:
Այսքան տարբերակներից խոսելուց հետո այնքան հեշտ է թվում պատկերացնելը, թե մեզ քաջ ծանոթ ձեռագրերով հեղինակները ինչպես կգրեին այս հեքիաթները. Կես-կատակ, կես-լուրջ փորձենք ենթադրել. «Հին, մռայլ ու խորհրդավոր անտառի մի անկյունում, որի վրա չարագուշակ կերպով տարածվել էին մութ ամպերը, մշտական միստիկական սարսափի մեջ ապրում էր Կարմիր Գլխարկը»: Էդգար Պո
«-Արի ինձ մոտ,- ասաց գայլը:
Կարմիր գլխարկը երկու բաժակ կոնյակ լցրեց և նստեց նրա մահճակալի վրա: Նրանք շնչում էին Կոնյակի ծանոթ բույրը: այդ կոնյակի մեջ հոգնությունն ու ձանձույթն էին, հանգող մթնշաղի հոգնությունն ու ձանձրույթը: այդ կոնյակը հենց ինքը կյանքն էր:
-Իհարկե, ասաց Կարմիր Գլխարկը,- մենք ոչ մի բանի վրա չենք կարող հույս դնել: Ես ապագա չունեմ:
Գայլը լռում էր: Նա համաձայն էր Կարմիր Գլխարկի հետ»:
Էրիխ Մարիա Ռեմարկ
«Կարմիր Գլխարկն արժանի զավակն էր իր ռասսայի, սպիակամորթ նվաճողների զավակը: եվ առանց աչքը թարթելու նա այնպես հարձակվեց և այնպիսի կործանիչ հարված հասցրեց, որ գայլն ահաբեկված փախավ: իսկ Կարմիր Գլխարկը նայում էր նրա հետևից և ժմտում իր հմայիչ կանացի ժպիտով»:
Ջեկ Լոնդոն
«Կարմիր Գլխարկը դողաց: նա միայնակ էր: Նա միայնակ էր, ինչպես ասեղը անապատում, ինչպես ավազահատիկը աստղերի մեջ, ինչպես գլադիատորը օձերի մեջ…»:
Վիկտոր Հյուգո
«Գայլը դիմավորեց նրան: Զննեց այնպիսի հայացքով, ինչպե սկնայեր փչացած փարիզեցին գյուղից եկած թիթիզ աղջկան, որն իրեն համառորեն փորձում էր անմեղ աղջնակի տեղ դնել, իսկ գայլն էլ նրան հավատում էր այնքան, ինչքան հենց ինքը: Եվ ասես տեսնում էր, թե ինչպես է նա հանվում, ինչպես են նրա կիսաշրջազգեստները թափվում գետնին մեկը մյուսի հետևից և նա մնում է միայն մի շապիկով, որի տակից երևում են նրա մարմնի հմայիչ հատվածները»:«Գայլ- Ներեցեք, դուք իմ անունը չգիտեք…
Տատիկ- Օ, դա նշանակություն չունի: Ժամանակակից հասարակության մեջ բարի անուն է վայելում նա, ով անուն չունի: Ինչով կարող եմ օգտակար լինել:
Գայլ- Հասանում եք…Ես ցավում եմ, բայց ես եկել եմ, որպեսզի ուտեմ ձեզ
Տատիկ- Ինչ հաճելի է , դուք շատ սրամիտ ջենթլմեն եք
Գայլ- Բայց ես լուրջ եմ խոսում
Տատիկ- Եվ հենց դա էլ առանձնահատուկ հմայք է տալիս ձեր սրամտությանը
Գայլ- ես ուրախեմ, որ դուք լուրջ չեք վերաբերվում այն փաստին, որը ես ձեզ հենց նոր հայտնեցի
Տատիկ- Այսօր լուրջ վերաբերվել լուրջ բաներին, վատ ճաշակի նշան է
Գայլ-Իսկ ինչին է պետք լուրջ վերաբերվել
Տատիկ-Բնական է, հիմարություններին: բայց դուք անտանելի եք
ԳայլԻսկ երբ է գայլը լինում անտանելի
Տատիկ-Երբ ձանձացնում է հարցերով
Գայլ-Իսկ կինը
Տատիկ-Երբ ոչ ոք չի կարողանում նրան իր տեղը ցույց տալ
Գայլ- դուք շատ խոստ եք ձեր հանդեպ
Տատիկ- ես հույսս դնում եմ ձեր համեստության վրա
Գայլ-Կարող եք վստահ լինել, ես ոչ ոքի ոչինչ չեմ ասի (ուտում է նրան)
Տատիկ(Գայլի երախի միջից)- Ափսոս, որ դուք շտապեցիք, ես ձեզ մի խրատական պատմություն կցանկանայի պատմել»:
Օսկար Ուայլդ
«Գայլը հասավ տատիկի տանը և թակեց դուռը: Այդ դուռը պատրաստված էր 17-րդ դարում, անհայտ վարպետի կողմից: պատրաստված էր այն ժամանակ նորաձև համարվող կանադական կաղնուց: Պատրաստողը նրան դասական ոճ էր հաղորդել և կախել երկաթյա սռնիներից, որոնք այն ժամանակ գուցեև լավն էին, բայց հիմա սարսափելի ճռճռում էին: Դուռը ոչ մի ձևավորում ու նախշեր չուներ, միայն ներքևի աջ կողմում երևում էր մի քերծվածք, որի մասին ասում էին, որ դա սեփական սրով արել է Սելեստեն դե Շատրը` Մարիա Անտուանետայի ֆավորիտներից մեկը և Կարմիր Գլխարկի տատիկի պապիկի մորաքրոջ տղան: Իսկ մնացած ամեն ինչով դուռը շատ սովորական էր, ոսւտի ավելի շատ կանգ առնել այս խնդրի վրա չարժե»:Օնորե դը Բալզակ
Անահիտ Ալեքսանյան
0 Մեկնաբանություն: